Język niemiecki jako język mniejszości w klasach VII i VIII – Pismo ZNSSK do Pani Wiceminister MEN Katarzyny Lubnauer

W związku z pierwszym spotkaniem przedstawicieli Mniejszości Niemieckiej w Polsce z nową Panią Wiceminister MEN Katarzyną Lubnauer, które odbyło się w Warszawie w dniu 19 stycznia 2024 r. (⇒ Spotkanie z Panią Wiceminister MEN Katarzyną Lubnauer – Supereule – Platforma edukacyjna Mniejszości Niemieckiej), Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce (ZNSSK) wystosował pismo (z dnia 7 marca 2024 r.) do Pani Wiceminister.

Spotkanie w dniu 19 stycznia 2024 r. Źródło: ZNSSK.

Na wspomnianym pierwszym spotkaniu w styczniu omówiono sytuację nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości oraz powrót do 3 godzin w tygodniu. Po tym nastąpiło działanie: Dyskryminacja dzieci mniejszości niemieckiej zostanie zakończona z dniem 1 września 2024 r., o czym jest mowa w nowym rozporządzeniu z dnia 5 lutego 2024 r. wydanym przez nową Panią Minister Edukacji Barbarę Nowacką (⇒ Od 1 września 2024 r. powrót do 3 godzin tygodniowo języka niemieckiego jako języka mniejszości – nowe rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej – Supereule – Platforma edukacyjna Mniejszości Niemieckiej). Po dwóch latach uchyla ono rozporządzenie z 4 lutego 2022 r. wydane przez ówczesnego Ministra Edukacji Przemysława Czarnka. Inne tematy omawiane na tym spotkaniu obejmowały braki kadrowe w placówkach oświatowych, jakość nauczania w przedszkolach i szkołach, bariery prawne w zakresie rozwoju nauczania, w tym niewystarczająca realizacja postanowień Europejskiej Karty Języków Regionalnych lub Mniejszościowych (⇒ raport i zalecenia komitetu ekspertów z dnia 14 czerwca 2023 r. w języku angielskim i streszczone w języku polskim oraz zalecenia Komitetu Ministrów w języku angielskim).

Pismo ZNSSK z dnia 7 marca 2024 r. (⇒ Pismo ZNSSK do MEN ws. j.niemieckiego_03.2024.docx) wskazuje na priorytetowe potraktowanie kwestii, która była już poruszana na styczniowym spotkaniu:  W 2018 r. nastąpiła reinterpretacja obowiązującego stanu prawnego przez ówczesne kierownictwo Ministerstwa Edukacji Narodowej, która od tego czasu zabrania, bez prawnego zakazu i pomimo wyraźnych różnic w treściach, uczniom uczęszczania jednocześnie na lekcje dwóch przedmiotów: języka niemieckiego jako języka mniejszości i języka niemieckiego jako języka obcego w klasach VII i VIII szkoły podstawowej. Od tego czasu, po ukończeniu szóstej klasy, uczniowie musieli podjąć decyzję o kontynuowaniu nauki języka niemieckiego jako języka mniejszości lub o kontynuowaniu nauki języka niemieckiego jako języka obcego. Ponieważ szkołę podstawową można ukończyć tylko z dwoma obowiązkowymi językami obcymi, doprowadziło to do tego, że większość uczniów nie uczęszcza już na lekcje języka niemieckiego jako języka mniejszości po szóstej klasie, aby móc uczestniczyć w lekcjach języka niemieckiego jako języka obcego, co oznacza również, że informacja o uczęszczaniu na lekcje języka niemieckiego jako języka mniejszości do szóstej klasy nie pojawia się na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej ze względu na wymogi prawne (⇒ nazwa i status przedmiotów, świadectwo szkolne i wpisy do dziennika lekcyjnego – Supereule – Platforma edukacyjna Mniejszości Niemieckiej). W związku z powyższym ZNSSK w swoim piśmie zwraca się w imieniu Mniejszości Niemieckiej do Pani Wiceministra Edukacji Narodowej o wypracowanie przez Ministerstwo Edukacji Narodowej możliwych rozwiązań, które mogą być dyskutowane w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych w Polsce oraz wspólnie z przedstawicielami Mniejszości Niemieckiej.

Do pisma załączono również dwa dokumenty. Opinia prawna dotycząca nauczania drugiego języka obcego i języka mniejszości narodowej z Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu z dnia 16 maja 2018 r., w której podkreślono, że nowa interpretacja jest wykładnią prawną, ale nie wiążącą. W ekspertyzie Profesora Grzegorza Janusza dotyczącej nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej w kontekście zastąpienia go językiem niemieckim jako językiem obcym z dnia 15 marca 2018 r. zwrócono uwagę na kilka istotnych aspektów prawnych, które należy wziąć pod uwagę przy rozwiązywaniu tego problemu.

Pismo otrzymali również Grzegorz Kuprianowicz, współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz przedstawiciel mniejszości ukraińskiej w Polsce oraz Tomasz Szymański, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych.

W dniu 13 marca 2024 r. Pani Wiceminister Edukacji spotkała się z członkami Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych – Grzegorzem Kuprianowiczem, współprzewodniczącym Komisji Wspólnej i przedstawicielem mniejszości ukraińskiej, Rafałem Bartkiem, przedstawicielem mniejszości niemieckiej, Algirdas Vaicekauskas, przedstawicielem mniejszości litewskiej – celem omówienia tematów dotyczących oświaty mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce (⇒ Spotkanie z Panią Wiceminister MEN Katarzyną Lubnauer na temat edukacji mniejszości narodowych i etnicznych (vdg.pl)). Przedstawiciele mniejszości zaproponowali powołanie stałej grupy roboczej w tym temacie.

Spotkanie w dniu 13 marca 2024 r. Źródło: ZNSSK.

Oczywiście Supereule będzie na bieżąco informować o dalszych wydarzeniach na ⇒ supereule.pl i na ⇒ Facebooku, podobnie jak ZNSSK na swoich kanałach ⇒ vdg.pl ⇒ Facebook ⇒ Instagram.