Podstawa programowa i programy nauczania
1. Zmiany w podstawie programowej od roku szkolnego 2024/2025
Od 12 lutego 2024 roku trwały prekonsultacje zmiany podstawy programowej kształcenia ogólnego. Konsultacje trwały do 19 lutego 2024 roku. Konsultacjom zostały poddane m.in. zmiany w podstawie programowej do nauczania języka mniejszości. Ministerstwo Edukacji przygotowuje obecnie projekty rozporządzeń w tej sprawie. Ministerstwo przewiduje, że w kwietniu 2024 roku projekty trafią do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych, a w czerwcu zostaną podpisane przez Minister Edukacji.
Ministerstwo informuje na stronie internetowej: „Nowa, zawężona podstawa programowa będzie obowiązywać w okresie przejściowym od roku szkolnego 2024/2025. W tym czasie eksperci będą pracować nad kompleksową reformą programową. Całościowa, nowa podstawa programowa wejdzie w życie 2 lata później – od 1 września 2026/2027 w szkole podstawowej, od roku szkolnego 2028/2029 do szkół ponadpodstawowych.”
2. Podstawa programowa dla języka niemieckiego jako języka mniejszości po zmianach w 2022 roku
W 2022 roku trwały w Ministerstwie Edukacji i Nauki prace nad projektem rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej. Projekt podstawy był opiniowany m.in. przez Związek Niemieckich Stowarzyszeń w Polsce, który wydał krytyczne stanowisko w sprawie nowej podstawy programowej.
W sierpniu 2022 r. Ministerstwo Edukacji i Nauki opublikowało raport z przeprowadzonych konsultacji publicznych i opiniowania projektu rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej dla nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości. Ministerstwo odnosi się w nim do krytycznego stanowiska Zarządu ZNSSK w Polsce odnośnie projektu nowej podstawy programowej. Główną konkluzją raportu i uzasadnienia dla ministerialnego projektu rozporządzenia w sprawie nowej podstawy programowej jest stwierdzenie, że ograniczony zakres treści nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości jest konsekwencją zmian już wprowadzonych rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 4 lutego 2022 r. Z raportem można zapoznać się na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji.
Podstawa programowa dla języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej została zmieniona w wyniku redukcji godzin nauczania z 3 do 1 godziny tygodniowo.
Dnia 1 sierpnia 2022 r. ukazało się rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej.
Nowa podstawa programowa służy w szczegółach do opracowania programu nauczania języka mniejszości narodowej niemieckiej oraz nauczania własnej historii i kultury.
3. Program nauczania
Programy nauczania są dopuszczane do użytku w danej szkole przez dyrektora szkoły na wniosek nauczyciela lub nauczycieli. Określone w podstawie programowej cele, treści oraz szczegółowe wymagania odnośnie nauczania języka mniejszości i języka regionalnego oraz własnej historii i kultury stanowią materiał wyjściowy do opracowywania przez nauczycieli programów nauczania.
Nauczyciel może:
- samodzielnie (bądź jako współautor) opracować program,
- wybrać program innego autora,
- wybrać program innego autora i wprowadzić do niego własne modyfikacje
Program powinien być dostosowany do potrzeb i możliwości uczniów danej szkoły. Każda z wybranych przez nauczyciela dróg wymaga dokładnej analizy podstawy programowej, ponieważ rozporządzenie określa jasno warunki, jakie powinien spełniać wybrany czy też opracowany program nauczania:
- zgodność z podstawą programową,
- poprawność merytoryczną i dydaktyczną,
- umożliwienie indywidualizacji w zależności od potrzeb i możliwości uczniów oraz warunków, w jakich program będzie realizowany.
Programy nauczania przygotowywane przez Niemieckie Towarzystwo Oświatowe:
W związku z rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dn. 1 sierpnia 2022 r. w sprawie nowej podstawy programowej do języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej Niemieckie Towarzystwo Oświatowe w Opolu powołało zespół do opracowania nowych programów nauczania dla klas 1-3 oraz 4-6 SP. Programy są dostępne na stronie internetowej NTO w Opolu.
Szczegółowych informacji udziela:
Niemieckie Towarzystwo Oświatowe
ul. M. Konopnickiej 6 (IV piętro)
45-004 Opole
E-Mail: dbg@bildung.pl
4. Język mniejszości w przedszkolu
Nauczyciel języka mniejszości realizuje program wychowania przedszkolnego, nie istnieje osobny program do nauczania języka mniejszości. Elementy języka mniejszości są wprowadzane albo przez nauczyciela dochodzącego, albo przez nauczyciela dwujęzycznego pracującego codziennie z dziećmi. Nauczyciel wybiera treści, które będzie omawiał w języku mniejszości.
5. Oferta edukacyjna programu Niwki na rok 2024
Opolskie Centrum Edukacji przygotowało w ramach Programu Niwki specjalną ofertę doskonalenia dla nauczycieli związaną z organizacją nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej.
Rekrutacja na szkolenia (zarówno w formie online, jak i stacjonarnej) będzie odbywała się na bieżąco, a szczegóły dot. poszczególnych form szkoleniowych i karty zgłoszenia będą zamieszczane na stronie Opolskiego Centrum Edukacji w zakładce Najbliższe szkolenia-zapisy. Informacje o aktualnych wydarzeniach będą zamieszczane również na stronie Programu Niwki w zakładce Aktualności.
Informacji na temat Programu Niwki udziela:
Pani Izabela Szczepańska
Opolskie Centrum Edukacji
ul. Głogowska 27, 45-315 Opole
tel. 77 404 7588, kom. 786 954 402
——-
Dodatkowe informacje można znaleźć m.in. na stronie Ośrodka Rozwoju Edukacji oraz Portalu Oświatowego.
Przykładowe programy nauczania historii własnej i kultury Regionalnego Centrum Rozwoju Edukacji (Program Niwki) oraz Niemieckiego Towarzystwa Oświatowego.
