Nauczanie w dwóch językach

I. Informacje ogólne
Określenie „w dwóch językach” odnosi się jedynie do nauczania języka mniejszości narodowej i jest przywilejem mniejszości. Nauczanie takie w przypadku mniejszości niemieckiej oparte jest o podstawę programową przedmiotu język mniejszości narodowej niemieckiej, podlega innym przepisom organizacyjnym i innemu finansowaniu niż nauczanie „dwujęzyczne”, które odnosi się do nauczania języka nowożytnego.
W porównaniu do nauczania języka nowożytnego nauczanie w dwóch językach uwzględnia rozwój dzieci i młodzieży z mniejszości niemieckiej na wielu płaszczyznach: w zakresie świadomości i tożsamości narodowej, integracji kulturowej, komunikacji językowej.
II. Liczba uczniów potrzebna do wprowadzenia nauczania w dwóch językach
- Przedszkole lub oddział przedszkolny w szkole podstawowej – co najmniej 14 dzieci w przedszkolu
- Szkoły – co najmniej 7 uczniów na poziomie danej klasy (obowiązek utworzenia oddziału)
III. Tygodniowy wymiar godzin nauki języka mniejszości narodowej
- Przedszkole lub oddział przedszkolny w szkole podstawowej:
nauczyciel dwujęzyczny lub dwaj nauczyciele prowadzą zajęcia w językach polskim i niemieckim
- Szkoła podstawowa (klasy I-III):
4-5 godzin tyg. języka mniejszości narodowej
- Szkoła podstawowa (klasy IV-VIII):
5-6 godzin tyg. języka mniejszości narodowej
+ co najmniej 4 obowiązkowe zajęcia edukacyjne w dwóch językach (np. technika, przyroda, muzyka, biologia, historia/geografia ogólna),
zajęcia w języku polskim: język polski, historia w części dotyczącej historii Polski, geografia w części dotyczącej geografii Polski
IV Roczny wymiar godzin nauki historii i kultury mniejszości narodowej
Szkoła podstawowa (klasa V, VI): min. 25 godzin
Wymiar godzin nauki języka mniejszości narodowej oraz nauki własnej historii i kultury w szkołach jest dostępny w formie załącznika (nr. 3) do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2017 r. oraz Rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 4 lutego 2022 r.
V. Finansowanie nauczania w dwóch językach
Finansowanie określa Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 grudnia 2021 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2022.
Środki finansowe w ramach subwencji oświatowej dla uczniów mniejszości w roku 2022 wylicza się według wagi P28, czyli wagi dla uczniów lub słuchaczy należących do danej mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub społeczności posługującej się językiem regionalnym w oddziałach i szkołach, w których zajęcia edukacyjne są prowadzone w dwóch językach: polskim oraz języku mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języku regionalnym, będącym drugim językiem nauczania.
VI. Kwalifikacje nauczycieli
Informacje w sprawie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r.
(§ 14)
1. Kwalifikacje do nauczania lub prowadzenia w szkołach, przedszkolach, grupach lub oddziałach zajęć umożliwiających uczniom należącym do mniejszości narodowych, mniejszości etnicznych lub społeczności posługujących się językiem regionalnym podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej lub językowej posiada osoba, która ma kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela, określone w § 3 ust. 1 i § 4, a ponadto zna język danej mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub język regionalny, w którym naucza lub prowadzi zajęcia.
2. Znajomość języka, o której mowa w ust. 1, potwierdza się
a) dyplomem ukończenia studiów wyższych na kierunku filologia w specjalności danego języka obcego,
b) dyplomem ukończenia nauczycielskiego kolegium języków obcych w specjalności danego języka obcego
c) lub świadectwem znajomości danego języka, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 823),
Wykaz dyplomów, zaświadczeń lub certyfikatów potwierdzających znajomość języków mniejszości narodowych znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2005 r.
- Zertifikat Deutsch (ZD), Die Zentrale Mittelstufenprüfung (ZMP), Die Zentrale Oberstufenprüfung (ZOP), Das Kleine Deutsche Sprachdiplom (KDS), Das Grosse Deutsche Sprachdiplom (GDS) – egzaminy organizowane przez Goethe Institut
- Prüfung Wirtschaftsdeutsch International (PWD) – egzaminy organizowane przez Goethe Institut, Niemiecką Izbę Przemysłowo-Handlową i Instytut Carla Dusiberga
- Österreichisches Sprachdiplom für Deutsch als Fremdsprache (ÖSD) – od poziomu Mittelstufe, Diplom Wirtschaftssprach Deutsch (DWD) – egzaminy organizowane przez Instytut Austriacki
- Zertifikat Deutsch (B1), Zertifikat Deutsch Plus (B2), Zertifikat Deutsch für den Beruf (B2) – egzaminy TELC (The European Language Certificates) administrowane przez WBT (Weiterbildungs-Testsysteme GmbH)
- Deutsches Sprachdiplom (DSD I), Deutsches Sprachdiplom (DSD II) – egzaminy organizowane przez Kultusministerkonferenz
d) albo zaświadczeniem wydanym przez organizację społeczną mniejszości narodowej, etnicznej lub społeczności posługującej się językiem regionalnym.
Niemieckie Towarzystwo Oświatowe wydaje na podstawie pozytywnie zdanego egzaminu kwalifikacyjnego zaświadczenie uprawniające do prowadzenia zajęć dydaktycznych w języku mniejszości.
Terminy:
06.06.2023 oraz 16.06.2023
Zgłoszenia osób chętnych oraz wszelkie pytania można wysyłać na adres mailowy: sekretariat@tskn.opole.pl
————-
Wszystkie cztery możliwości poświadczenia znajomości języka danej mniejszości narodowej potwierdza pismo z Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 4 maja 2020 r. skierowane do Przewodniczącego Zarządu Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim. Pismo to jest dostępne na stronie internetowej TSKN Opole. Informacje te potwierdza również pismo Kwalifikacje do nauczania w języku niemieckim z Ministerstwa Edukacji i Nauki z dnia 21 marca 2022 roku.
VII. Baza danych i formularz dla nauczycieli germanistów oraz nauczycieli przedmiotu znających język niemiecki
Aby oferta językowa w województwie Opolskim była bogata i mogła się wciąż rozwijać TSKN Opole tworzy bazę nauczycieli germanistów posiadających dodatkowe kwalifikacje przedmiotowe oraz nauczycieli przedmiotu z dodatkową znajomością języka niemieckiego. Taka baza danych pomoże w organizowaniu nauczania w dwóch językach. Nauczyciele są proszeni o wypełnienie formularza. Dyrektorki i dyrektorzy szkół poszukujący nauczycieli prosimy o kontakt: supereule@supereule.pl
VIII. Oferta edukacyjna programu Niwki na rok 2022
Regionalne Centrum Rozwoju Edukacji przygotowało w ramach Programu Niwki specjalną ofertę doskonalenia dla nauczycieli związaną z organizacją nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej.
Rekrutacja na szkolenia (zarówno w formie online, jak i stacjonarnej) będzie odbywała się na bieżąco, a szczegóły dot. poszczególnych form szkoleniowych i karty zgłoszenia będą zamieszczane na stronie Regionalne Centrum Rozwoju Edukacji w zakładce Najbliższe szkolenia-zapisy. Informacje o aktualnych wydarzeniach będą zamieszczane również na stronie Programu Niwki w zakładce Aktualności.
Informacji na temat Programu Niwki udziela:
Pani Izabela Szczepańska
Regionalne Centrum Rozwoju Edukacji
ul. Głogowska 27, 45-315 Opole
tel. 774047588, kom. 786 954 402
IX. Najczęściej zadawane pytania
Czy nauczyciel inny niż nauczyciel, który prowadzi edukację wczesnoszkolną w klasach I-III szkoły podstawowej, może prowadzić zajęcia w języku mniejszości z zakresu np. edukacji plastycznej, edukacji informatycznej, czy edukacji muzycznej?
Tak, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół w klasach I-III szkoły podstawowej istnieje możliwość powierzenia prowadzenia zajęć z zakresu edukacji plastycznej, edukacji informatycznej, edukacji muzycznej, wychowania fizycznego lub edukacji językowej - języka obcego nowożytnego nauczycielom (posiadającym odpowiednie kwalifikacje określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela) innym niż nauczyciel, któremu powierzono prowadzenie edukacji wczesnoszkolnej.
MEiN informuje o tym w piśmie z dnia 11 lipca 2022 r.
Jaka jest minimalna liczba godzin z zakresu edukacji wczesnoszkolnej, która musi być nauczana w języku mniejszości w klasach I - III?
Przepisy nie precyzują procentowego czy godzinowego wymiaru zajęć prowadzonych w języku polskim i języku mniejszości w kl. I-III, wskazują jedynie, że w języku polskim realizowana jest podstawa programowa kształcenia ogólnego w zakresie edukacji polonistycznej.
MEiN informuje o tym w piśmie z dnia 11 lipca 2022 r.